Donuk omuz, adeziv kapsülit, omuz ekleminde ağrı ve hareket kısıtlılığı ile giden bir hastalıktır. Belirtiler sinsi ve yavaş başlayıp zamanla artık şiddetlenir ve 1-2 yıl içinde kendiliğinden çözülür. Donuk omuz en basit tanımıyla omuz eklemini saran kapsül denen dokunun çeşitli nedenlerden dolayı yangın adını verdiğimiz bir nevi iltihabi (mikrobik değildir sadece tanımlama kolaylığı için bu sözcüğü tercih ettim) bir dokuyla sarılarak sertleşmesidir.
Hastalığın seyri nasıldır?
Evre 1 yangın evresi: şiddetli ağrı ve yavaşça başlayan hareket kısıtlılığı ile başlar. Gece ağrısı olabilir. Özellikle üzerine yatma ve omuz hareketleri her yöne ağrılı olması tipiktir. Bu evrenin en önemli özelliği zamanla artan şiddetli ağrıdı . Yaklaşık 1-3 ay arası sürer.
Evre 2 donma evresi: yani evresinden sonraki ortalama 3-14 aylar arasında görülür. Bu evredeki en önemli sorun azalan ağrı ile birlikte hareket kısıtlılığının aşırı artmasıdır.
Evre 3 çözülme evresi: hastalığın 1.-2. yılı arasında görülür ağrı iyice azalmıştır. Hareket kısıtlılığı yavaş yavaş açılmaya başlar. Ancak bazı hastalarda bu evrede tam açılma görülmeyebilir
Hastalık kimlerde görülür ve risk faktörleri nelerdir?
Donuk omuz sıklıkla 40 yaşı üstü bayanlarda görülen bir hastalıktır.
Uzun süre hareketsizlik: geçirilmiş omuz kas yaralanması, kolda kırığa bağlı uzun süre sabitlenmiş hastalar, inmeye geçirmiş Kişiler, uzun süre yoğun bakım tedavisi görmüş hastalar
Sistemik hastalıklar da donuk umuzu tetikler: şeker hastalığı, tiroid hastalıkları (guatr), bazı kalp damar hastalıkları, tüberküloz, parkinson hastalığı gibi…
Donuk omuzda tedavi seçenekleri nelerdir?
Hastalığın evresine göre tedavi seçenekleri değişmektedir.
İlk evrede yoğun bir ağrı kesici tedavisi ve eklem içi kortizon iğneleri kullanılır. Bu evrede yangıyı artırmayacak şekilde agresif olmayan hafif germe egzersizi ve soğuk uygulamalar yapılır.
İkinci evrede ağrının azalması ile beraber yoğun bir fizik tedavi programı uygulanmaya başlanır. 6 aylık yoğun tedavi programına rağmen iyileşmeyen hastalarda genel anestezi altında manipülasyon işlemi yapılabilir.
Genel anestezi altında manipülasyon: bu işlem sırasında hasta uyutulur. Tüm kasları gevşedikten sonra kontrollü olarak omuzu her yöne zorlayıcı manevralar yaparak eklem kapsülünü saran sertlik açılmaya çalışılır.
Yine bu manipülasyon işlemi ile omuz hareketleri yeterince açılmadığı cerrah tarafından fark edilirse ekleme kapalı olarak yani artroskopik olarak girilerek eklem içi su basıncı yardımıyla şişirilir. Bu kapsülde bir gevşemeyi sağlar, bununla birlikte kapsül dokusunun etrafındaki sertleşmeler Koter denilen özel cihazlarla gevşetir.
Tüm bu işlemlerden sonra hastaya tekrar fizik tedavi ve rehabilitasyon programı başlanır.
Hastaların %5-10 arasında tekrarlama riskleri vardır. Hastalığın tekrarlamaması için omuz bölgesinden geçilecek herhangi bir sıkıntı durumunda doktoruna başvurularak hemen egzersiz ve ağrı kesici tedavisi başlanmalıdır.
